Batterijen

Hoe lang gaan ze mee, en welke kan ik het beste gebruiken?

Energiezuinig?

De verschillen tussen de uurwerken van verschillende makers zijn groot. Sommige zijn prettig zuinig, andere helemaal niet. Ook tussen uurwerken onderling zien we verschillen. Leeftijd, staat van dienst en genoten onderhoud hebben allemaal invloed op de energie die ze nodig hebben om de wijzers te verzetten.

 

Secondewijzer

Sommige verschillen zijn makkelijk verklaarbaar. Een klok die elke seconde een puls gebruikt, is nou eenmaal veel minder zuinig dan een klok die slechts elke 60 seconden een puls nodig heeft. Over seconde-klokken kunnen we dan ook kort zijn, deze zijn niet geschikt om op batterijen te laten lopen.

 

Doel ontwerp pulsgever

We hebben de pulsgever ontwikkeld met een hoge prioriteit voor energiezuinigheid. De pulgever zélf, verbuikt dan ook het minst mogelijke! Maar wie verbuiken er stroom in het systeem: de klok en de pulsgever. De balans in energieverbuikt is door de zuinige pulsgever bijna geheel bij de klok komen te liggen. We (de pulsgever) kunnen immers niet veel zuiniger zijn dan wat de klok in kwestie aan stroom vraagt.

Ons doel was een klok met onze pulsgever minimaal een jaar op batteijen te laten werken. Dit lukt in veel gevallen goed! En al zijn wij blij met het resultaat van onze ontwerpinspanning, in de praktijk is het voor 95% afhangkelijk van de klok in kwestie.

Hieronder hebben we uiteen gezet hoe de verschillende merken in energiezuinigheid te categoriseren zijn.

Zeer gunstig  

Verreweg het minst kwistig met energie zijn de nevenuurwerken van het Franse Brillié (Electrique Brillié).
Hetzelfde ontwerp is ook te vinden in klokken van ATO en Charvet-Delorme.

Geschatte levensduur batterijen: 3 to 6 jaar (!)

Deze prestaties worden gehaald ondanks de pulsinterval elke 30 seconden.

Gemiddeld  

In deze categorie vallen vrijwel alle 12 en 24 volt pulsklokken.

Siemens, Favag, Westerstrand: 1 tot 3 jaar

TN, CTW, Bürk, , Moser Baer, Pragotron, Strela: 1 tot 2 jaar.

Flipklok Bodet, TN: 1 jaar
Flipklok Pragotron: 1 jaar
Flipklok Solari Sifra, afhankelijk van de mechanische afstelling: 2 maanden tot 1 jaar

Pulsvoltage instelbaar?

Sommige van deze uurwerken zijn instelbaar voor verschillende voltages. Het loont in dit geval vrijwel altijd de laagste mogelijke spanning te selecteren. Heeft een uurwerk bijvoobeeld de keus tussen 12, 24 en 48 volt pulsen? Kies dan de 12V optie.

N.B. Onze 12/24V Pulsgever, bedoeld voor dit type klok, kan alleen 12V of 24V pulsen genereren.

Ongunstig   

Het meest kwistig zijn de uurwerken van

  • Synchronome
  • Gents
  • Simplex / IBM

De beide Engelse uurwerkmakers Gents en Synchronome hebben gekozen voor een stroomgestuurd ontwerp voor hun slave clocks. Beide zijn ook niet bijzonder gunstig in stroomverbruik. Synchronome presteerd iets slechter dan Gents. Verwachte levensduur van een set batterijen voor Synchronome: 1 tot 2 maanden. Een Gents kan afhankelijk van het uurwerk 2 maanden tot 1 jaar mee op batterijen.

De uurwerken van Simplex en IBM bevatten een gespannen veer waardoor er meer kracht, en derhalve meer stroom nodig is tijdens een puls. Geschatte levensduur set batterijen: 2 tot 4 maanden. Voor wie met aandacht naar het uurwerk wil kijken en de mechaniek fijn afstelt, is tot een jaar+ ook mogelijk.

Dubbelzijdig

Een dubbelzijdige dochterklok, een met twee wijzerplaten, heeft doorgaans ook twee uurwerken. Met een enkele pulsgever kunnen de twee uurwerken gezamelijk aangestuurd worden. Met twee uurwerken aangesloten betekend dit qua stroomverbuik helaas ook een verdubbeling! Een dubbelzijdige klok op batterijen is daarmee vaak, maar niet altijd, niet erg praktisch. Bekijk de geschatte levensduur van hierboven, en deel het getal door 2 voor de indicatie van een dubbelzijdige klok van hetzelfde merk.

Iedere klok is uniek, ook in energiegebruik zijn ze allemaal net een beetje anders. Hierdoor kunnen we geen garanties geven hoe lang úw klok met een set batterijen kan werken.

We horen graag wat de ervaringen zijn.

  • Hoe lang werkt uw klok op een set batterijen?
  • En welke batterijen zijn hiervoor gebruikt?

Vertel het ons, dan kunnen wij deze kennis via de website opnieuw delen met anderen!

Ruud & Koen

Haal er het meeste uit!

Wat zeker helpt voor een zo lang mogeljike batterijduur:
 

  • Goede batterijen (zie hieronder)
  • Gebruik vooral geen zink-kool batterijen
  • Een soepel lopend en schoon uurwerk, een welgeplaatst druppeltje olie doet soms al wonderen!
  • Goede (koper)bedrading van pulsgever naar klok, met zo min mogel ‘overgangen’ zoals kroonsteentjes en connectoren

Batterijen

FOTO: Hardware.info

Naar aanleiding van deze test van Hardware.info zijn wij de alkalinebatterijen van supermarkt Lidl gaan gebruiken. Deze zijn goed, gunstig geprijsd en alom verkrijgbaar. Wij hebben onze levensduurtesten met deze, én batterijen van woonwarenhuis IKEA uitgevoerd.

Bij het gebruik van batterijen in een klok draait het om lange levensduur met een (zeer) lage belasting/ontlading. De klok gebruikt immers weinig stroom, voor een lange periode. Deze specifieke toepassing is niet meegenomen in de batterijentest van Hardware.info, om de begrijpelijke redenen dat dit waarschijnlijk (veel) te veel tijd zou kosten. De testen zijn echter zeer goed uitgevoerd, de resultaten met de laagste belasting zijn voor onze toepassing het meest waardevol.

Lithium

Voor een nog langere levensduur kan er in lithiumbatterijen geïnvesteerd worden. Hiermee kan de runtime theoretisch opnieuw verdubbeld worden. Meer en meer fabrikanten nemen lithium penlight AA batterijen op in hun assortiment en daarmee zijn ze steeds beter verkrijgbaar.

Oplaadbaar

Voor een langlopende toepassing, zoals in een klok, zijn de traditionele oplaadbare batterijen doorgaans minder geschikt. Ze bezitten de nadelige eigenschap een (veel) hogere zelfontlading te hebben dan alkalinebatterijen. In een jaar verliezen ze hierdoor uit zichzelf maar zo 40% tot 50% van hun capaciteit. En deze energie is dan niet meer beschikbaar voor de klok!